Trace Tool dan Topological Editing

Topik kali ini masih lagi menyentuh tentang ArcMap Editing dan ada kena mengena sikit dengan topological relationship iaitu penggunaan tool Trace. Kadangkala bila kita buat proses editing, ada beberapa kes di mana kita nak betulkan data kita supaya feature di dalam layer tu follow betul-betul shape feature di dalam layer yang lain. Faham tak maksud saya? Contohnya kita nak betulkan boundary mukim agar ikut shape sungai sebab kadangkala sempadan mukim tu berpandukan kepada sungai, macam gambar kat bawah ni :

Cuba lihat dalam lakaran yang dibulatkan tu. Sekarang ni saya nak adjust sempadan mukim tu supaya mengikut shape sungai. Kalau kita familiar dengan editing di dalam ArcMap, kebiasaannya untuk ubah shape line atau polygon, selalunya kita akan guna task samada Reshape Feature atau Reshape Edge. Perbezaan antara kedua-duanya ialah :-

1. Reshape feature - tidak ambil kira topological relationship pada feature
2. Reshape Edge - akan mengekalkan topological relationship antara feature

Perbezaan 1:non-topological editing (Reshape Feature) dan 
2:topological editing (Reshape Edge)  

Dalam kes data mukim tadi, disebabkan sempadan yang nak saya ubah tu dikongsi oleh mukim Semenyih dan Beranang,  maka saya perlu gunakan kaedah Reshape Edge untuk mengekalkan relationship coincident pada sempadan kedua-dua mukim tu. Kaedah editing beginilah yang dinamakan topological editing.  Di dalam ArcGIS10, Reshape Edge ni terletak di dalam Topology toolbar, berbeza sikit dengan ArcGIS9.x dimana Reshape Edge dikira sebagai satu Task Editing di dalam Editor toobar.

Perbezaan penggunaan Reshape Edge antara ArcGIS9 dan ArcGIS10

Begitu juga untuk tool Trace, terdapat sedikit perbezaan kedudukan tool ini di dalam ArcGIS10 dan ArcGIS9 seperti gambar di bawah :

Perbezaan kedudukan trace tool ArcGIS9 dan ArcGIS10

OK, sekarang mulakan proses editing. Perkara pertama yang perlu anda lakukan ialah setkan layer yang nak anda edit tu dalam Map Topology, dalam kes ni layer mukim ler. Map Topology ni terletak dalam Topology toolbar.

Klik Map Topology dan setkan layer yang nak anda edit

Kemudian dengan menggunakan Select Feature tool atau Edit tool, select feature yang hendak anda jadikan sebagai panduan asas untuk proses reshape, dalam kes ni feature sungai, sebab anda nak trace sempadan mukim tu follow ikut shape sungai kan? Hasil selection feature sungai macam contoh kat bawah ni :

Select sungai sebagai panduan trace

Next, gunakan Topology Edit tool untuk select pula sempadan mukim yang hendak anda pinda. Anda kena klik betul-betul di atas sempadan mukim tu atau drag box untuk buat selection. Hasilnya anda akan nampak line sempadan di highlight warna magenta macam kat bawah ni :

Select sempadan mukim menggunakan Topology Edit tool

Kemudian klik tool Reshape Edge sekiranya anda menggunakan ArcGIS10 atau setkan task Editor sebagai  Reshape Edge sekiranya anda menggunakan ArcGIS9. Next klik tool trace dan mulakan proses tracing. Sebagai panduan, rujuk gambar di bawah. Dalam contoh tu, saya akan mulakan proses trace bermula dari kedudukan (1) dan berhenti pada kedudukan (2).

Bila saya klik saja di kedudukan (1) dan gerakkan mouse saya (tanpa klik) di atas sepanjang garisan sungai ke arah (2), saya akan lihat garisan trace dibina disepanjang shape feature sungai  tu. Apabila kedudukan cursor mouse saya tiba di kedudukan (2), saya pun double click mouse dan tadaaaaa... hasilnya seperti di bawah ni :

Hasil editing menggunakan Trace tool

Nampak tak sekarang ni kedudukan sempadan tu dah betul-betul mengikut shape feature sungai yang saya select tadi. So dengan menggunakan kaedah trace ni, kita boleh jamin feature sempadan polygon mukim tu betul-betul akan mengikut shape feature sungai. Cuba bayangkan kalau kita digitize macam biasa tanpa guna trace tool. Bila zoom nanti sure kita nampak sempadan mukim tu jadi macam kat bawah ni kan? Buruk bebenor rupanya bila zoom.. :D

Hasil editing tanpa guna Trace tool... errkkkk...

Jadi secara ringkasnya, nak buat topological editing menggunakan trace tool ni ialah :-

1. Setkan dulu layer yang nak edit dalam Map Topology
2. Select feature yang nak dijadikan panduan trace menggunakan Select Feature tool atau Edit tool
3. Select feature yang nak dipinda menggunakan Topology Edit tool
4. Klik tool Trace dan trace disepanjang feature

OK...renung-renungkan dan selamat beramal.... :):)